امروزه با توجه به افزایش بیماریها در سراسر جهان خصوصا در فصل سرما و کمبود منابع مرتبط با سلامت به ویژه در کشورهای توسعه نیافته، داروهای گیاهی و طب سنتی توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) به عنوان مکمل یا جایگزین برای طب مدرن توصیه شده است. ناکارآمدی اکثر روشهای درمانی در طب کنونی، بهویژه برای برخی از اختلالات مزمن مقاوم به درمان، مانند سرطان، محرک اصلی این توصیه بوده است.
با پشت سر گذاشتن تابستان، دما بتدریج رو به کاهش رفته، روزها کوتاه شده، و همه ما سعی میکنیم خود را بیشتر گرم نگه داریم. در طب سنتی چینی، فصل زمستان به عنوان یینترین (Yin) فصل در نظر گرفته میشود: تاریک، سرد و کند. زمانی برای صرفه جویی در انرژی، استراحت و سکون، بطوریکه انرژی "چی" به نواحی عمیقتر بدن حرکت کرده تا به گرم نگه داشتن بدن کمک کند. طب سنتی چینی میداند که ماههای سردتر زمان یک رژیم غذایی گرم و مکمل است که به تغذیه و گرم نگه داشتن ما کمک میکند و از" چی" ما حمایت میکند. گفته میشود که زمستان مربوط به عنصر آب و اندام کلیه است، اندامی که ذخایر انرژی بدن ما را نگه میدارد. مهم است که کلیههایمان را در طول ماههای زمستان قوی نگه داریم.
در طب سنتی توصیه میشود که برای حفظ تعادل بدن، باید رژیم غذایی مطابق با فصل داشته باشیم. علاوه بر خوردن غذاهای فصلی و محلی که در این زمان رشد میکنند، مانند سبزیجات ریشهدار و سبزیهای زمستانی، در اینجا چند نکته وجود دارد که هنگام تصمیمگیری در مورد رژیم غذایی زمستان باید به خاطر داشته باشید:
1- به غذاهایی گرم بچسبید. مصرف بسیار کم غذاهای خام مانند سالاد و میوههای فراوان و پرهیز از غذاهای با دمای سرد بسیار مفید است. سعی کنید در رژیم غذایی خود از خوردن نوشیدنیهای سرد مانند اسموتی با میوه و یخ منجمد، شیر سرد با غلات یا سالاد سرد و خام خودداری کنید. آنها را برای خوردن تابستان بگذارید. در عوض فرنیهای غلات گرم، تخم مرغ، نان تست شده و سوپهای گرم را امتحان کنید. به جای سالادهای سرد، سالادهای پخته شده را با استفاده از سبزیجات بوداده و یک سس خوش طعم امتحان کنید. بر اساس طب سنتی چینی، روشهای گرم کردن پخت و پز باعث افزایش یانگ (Yang) غذا میشود. برخی از گزینهها عبارتند از: کباب کردن، سرخ کردن، دودی کردن و پختن.
2- هوس قند خود را کنترل کنید. برای بسیاری از ما، ولع خوردن شیرینی اینجا و آنجا اجتناب ناپذیر است. در طب سنتی چینی، شیرینی در حد اعتدال میتواند برای بدن تغذیه کننده باشد. با این حال، شیرینیجات بیش از حد میتواند باعث آسیب و سوخت و ساز بیش از حد شده و در اصطلاح طب سنتی چینی، ممکن است به "چی" طحال آسیب برساند که میتواند متابولیسم را کاهش داده و مجاری ما را مسدود کند. به جای بستنی شیرین و سرد برای دسر، سیب و گلابی پخته شده با دارچین را برای یک خوراکی گرم و دنج پیشنهاد میکنیم. اگر شیرینی بیشتری میخواهید، میتوانید یک قطره عسل خام هم اضافه کنید. انگور، تمشک، آلو و انجیر نیز گزینههای خوبی برای زمانی هستند که میل به شکر زیاد میشود. البته همه چیز در حد اعتدال!
3- چربیهای سالم را در رژیم غذایی بگنجانید. میل زمستانی به چربیها را با خوردن چربیهای سالم به جای غذاهای سرخ شده یا بستهبندی شده و فرآوری شده برطرف کنید. شیر نارگیل ارگانیک کامل را به سوپها، خورشها اضافه کنید. کره ارگانیک، روغن زیتون و روغن نارگیل چربیهای پایداری هستند که میتوانید در رژیم غذایی خود بگنجانید. در طب سنتی چینی تصور میشود که همه اینها طعم شیرین و چرب دارند که برای ماههای زمستان عالی است.
4- سبزیجات تخمیر شده مصرف کنید! برای کمک به هضم چربیها، کلم ترش یا سایر سبزیجات تخمیر شده مانند کیمچی، ترشی یا کومبوچا را همراه با وعدههای غذایی خود مصرف کنید. در حالی که غذاهای تخمیر شده نه تنها به عنوان یک پروبیوتیک برای سلامت روده عمل میکنند، باکتریهای خوب را در جایی که مورد نیاز است قرار میدهند، بلکه طعمی ترش نیز دارند و برای از بین بردن چربیها و کمک به هضم غذاهای غنی بسیار عالی هستند. سبزیهای تلخ و برگدار نیز به هضم غذاهای سنگینتر و چربتر کمک میکنند.
5- آهسته پخت کنید. زمستان زمان خوردن غذاهایی است که با حرارت کم برای مدت طولانی به آرامی پخته میشوند. این باعث میشود که غذا به اندازه کافی تجزیه شود و در ماههای سرد که گرمای زیادی در محیط نداریم تا متابولیسم خود را تسریع کنیم، هضم بدن را آسانتر میکند. علاوه بر این، غذاهایی که مایعات زیادی دارند یا نیاز به دم کشیدن طولانی در مایع دارند، مانند خورشهای پخته یا سوپهای مقوی مفید هستند، زیرا زمستان فصل خشکی است و این رژیم غذایی به حفظ رطوبت بیشتر در بدن کمک میکند.
6- کلیهها را تغذیه کنید. از آنجایی که کلیهها اندام فصل سرما هستند، مهم است که آنها را در طول زمستان تغذیه و گرم نگه دارید، که به نوبه خود به حفظ ذخایر انرژی ما کمک میکند. غذاهایی که دقیقاً این کار را انجام میدهند عبارتند از کنجد سیاه، لوبیا سیاه، لوبیا چشم بلبلی (به غذاهایی فکر کنید که در واقع شبیه کلیههای کوچک هستند!)، آب استخوان، سبزیجات با برگهای تیره، گردو، شاه بلوط، مرغ، گوشت گاو، بره، خورش با حبوبات و گوشت، میخک و چای با ادویههای تند مانند بادیان ستارهای.
آقای دکتر جعفرقلی عضو هیأت علمی مؤسسه جامع طب سوزنی ایران و عضو انجمن علمی طب سوزنی ایران می باشند. ایشان با گذراندن دوره های متعدد و پیشرفته بین المللی در زمینه طب سوزنی، دارای گواهی درمان چاقی از فدراسیون جهانی طب سوزنی در چین، گواهی ایمپلنت آکوپانکچر از آلمان، گواهی پیشرفته اپتوس تردز از آلمان و گواهی پوست و زیبایی از فدراسیون جهانی طب سوزنی هستند که سابقه بسیار موفقی در زمینه طب سوزنی دارند. برای دریافت مشاوره و گرفتن نوبت برای دریافت خدمات طب سوزنی و طب سنتی میتوانید با شماره ۰۹۱۲۹۲۲۶۱۷۱ تماس گرفته یا با کلینیک ایشان در ونک با شماره ۸۸۶۵۵۱۳۸ یا در زعفرانیه با شماره ۲۲۱۸۳۱۶۲ تماس بگیرید.