بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده در مغز و اعصاب است که بر توان حرکتی افراد اثر میگذارد. عوارض پارکینسون بصورت تدریجی نمایان میشوند و گاهی اوقات فقط به صورت لرزش جزئی در یک دست بوده و به سختی قابل تشخیص است. علاوه بر لرزش، پارکینسون معمولا باعث سفتی یا کند شدن حرکت هم میشود. کندی حرکت در اثر سفتی عضلات ایجاد میشود که میتواند همراه با درد هم باشد. همچنین در اثر این بیماری فرد ممکن است در صحبت کردن، حفظ تعادل و نوشتن نیز دچار مشکل شود. علائم پارکینسون معمولا از یک سمت بدن شروع شده و حتی پس از سرایت به طرف دیگر بدن، در همان سمت اولیه شدیدتر باقی میماند. علت ایجاد پارکینسون مرگ تدریجی برخی سلولها در بافت مغز و اعصاب است. در نتیجه توانایی سیستم عصبی در تولید و هدایت سیگنالهای عصبی مختل میشود. از طرفی تخریب سلولهای مغز و اعصاب سبب کاهش توان تولید پیامرسانهای شیمیایی مانند دوپامین شده که به افت عملکرد مغزی منجر میشود. بر اساس نظر دانشمندان پارکینسون میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود از جمله عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی مثل مواد سمی و استرس، تشکیل توده یا جرمهای خاصی در سلولهای مغزی به نام Lewy bodies و انباشت پروتئینی به نام alpha-synuclein در این درون lewy bodies. علاوه بر علل ذکر شده، سن، وراثت و جنسیت نیز فاکتورهایی هستند که میتواند در بروز پارکینسون دخیل باشند.
بیماری پارکینسون متاسفانه درمان خاصی ندارد و مصرف برخی داروها تنها میتواند در کاهش یا تسکین برخی علائم آن مفید باشد.
در طی سالیان اخیر پژوهشگران زیادی بر روی تاثیر داروهای رایج در طب سنتی و گیاهان دارویی در درمان پارکینسون مطالعه کردهاند. بر اساس این مطالعات در مورد برخی از گیاهان دارویی اثرات مفیدی دیده و گزارش شده است. از جمله این گیاهان دارویی عبارتند از:
این گیاه از خانواده نعنائیان است. عصاره الکلی این گیاه حاوی مادهایی بنام Baicalein میباشد که نقش آنتیاکسیدانتی داشته و تجمع گونههای فعال اکسیژن (ROS) و نیتریک اکسید در را کاهش داده و از آپاپتوز و تخریب غشای میتوکندری جلوگیری میکند و به این طریق میتواند از مرگ سلولی پیشگیری کند.
این درخت که خاستگاه آن در برزیل است به عنوان یکی از گیاهان دارویی اصلی در طب سنتی برای درمان مشکلات سیستم عصبی مرکزی کاربرد داشته است. مشاهده شده است که عصاره این گیاه میتواند نقش محافظت کننده از سیستم عصبی داشته باشد.
Resveratrol یک ترکیب پلیفنولیک است که در گیاهان خانواده انگور و بریها وجود دارد. مطالعات متعددی وجود دارد که نشان میدهد این ماده اثرات آنتیاکسیدانتی داشته و میتواند از سلولهای عصبی در برابر آپاتوز و تجمع alpha-synuclein محافظت کند.
در مطالعهایی مشاهده شده است که عصاره گیاه اسپند (Peganum harmala L) از طریق کاهش استرسهای اکسیداتیو در موشهای تحت آزمایش در کاهش علائم پارکینسون مفید است.
در طب سنتی هندی زردچوبه یکی از گیاهان دارویی پر مصرف است. زردچوبه حاوی مادهایی به نام کورکومین است که طی مطالعات متعدد خواص دارویی فراوانی برای آن گزارش شده است از جمله به عنوان ضد التهاب، آنتی اکسیدانت، ترمیم کننده زخم و ضد پارازیت.
گلرنگ یکی از گیاهان دارویی رایج در طب سنتی چینی است که در درمان بیماریهای مغزی عروقی بکار میرود. در مطالعه بر روی موش مشاهده شده است که گلرنگ میتواند مانع تجمع alpha-synuclein شود.
یکی دیگر از گیاهان دارویی در طب سنتی چینی و از خانواده حبوبات است. این گیاه در طب سنتی کاربردهای فراوانی در درمان اختلالات شناختی، بیماریهای قلبی-عروقی و برخی بیماریهای زنانه دارد. عصاره این گیاه حاوی مادهایی بنام پورارین است که میتواند از سلولهای عصبی در برابر عوامل مخرب محافظت کند.