درمان رفلاکس معده با کمک گیاهان دارویی طب سنتی

رفلاکس معده یا رفلاکس اسید، یکی از دلایل عمده سوزش سر دل است. علت این سوزش حرکت اسید معده به سمت بالا در مری است. در حقیقت رفلاکس معده یک بیماری مزمن و شایع گوارشی است که در اثر اختلال در عملکرد دریچه بین مری و معده ایجاد می‌شود. علاوه بر سوزش دل، رفلاکس معده معمولا علائم دیگر مانند درد و التهاب نیز به همراه دارد. رفلاکس معده در صورت تداوم و عدم درمان می‌تواند منجربه التهاب حنجره، تخریب مینای دندان، التهاب لایه درونی مری و گاها سرطان مری شود.

یکی از نگرانی‌های دوران شیردهی خصوصا در مادرانی که مجبور به استفاده از دارو هستند، امکان انتقال این داروها از طریق شیر به نوزاد است. نگرانی دیگر تاثیر این داروها بر مقدار و کیفیت شیر تولید شده است که ممکن است در نهایت در مدت و موفقیت شیردهی تاثیر بگذارند. از جمله این داروها عبارتند از bromocriptine, ergotamine, pseudoephedrine, oestrogens. علاوه بر این داروها، برخی از ترکیبات طبیعی یا گیاهان دارویی نیز می‌توانند سبب کاهش مقدار شیر تولیدی شوند. از نعناع‌، مریم‌گلی و جعفری در طب سنتی برای از شیر گرفتن استفاده می‌شود‌، اما شواهد مبتنی بر تحقیقات برای تأیید استفاده بالینی آنها وجود ندارد.

در حال حاضر درمان رایج برای رفلاکس معده استفاده از مهارکننده‌های پمپ پروتون است. این داروها در 56-76 درصد موارد علائم رفلاکس را تسکین می‌دهند. با اینحال حدود 30 درصد دیگر افراد همچنان از علائم مزمن رفلاکس معده رنج خواهند برد. ازینرو بسیاری از افراد بدنبال یافتن درمان جایگزین با هدف ارتقاء کیفیت زندگی خود هستند. لذا طب سنتی به عنوان یک درمان جایگزین همواره مورد توجه بوده است.

بر اساس مطالعه مروری سیستماتیک که در سال 2020 در مجله Front Pharmacol منتشر شده است، طی بررسی هفده مقاله با جامعه آماری 1441 نفر، مشاهده شد که استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی چینی با فرمول‌های Jianpi و Ligan Hewei خواه به تنهایی و خواه به همراه مهارکننده‌های پمپ پروتون می‌توانند در بهبود علائم رفلاکس مفید باشند.

در مطالعه مروری دیگر که در سال 2017 در مجله J Altern Complement Med چاپ شده است نیز تاثیر برخی گیاهان دارویی رایج در طب سنتی مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی مشاهده شد که گیاهان مورد (سرده) و بِه تاثیر چشمگیری در مقایسه با دارویی امپرازول در تسکین علائم رفلاکس معده دارند. اثرات درمانی بِه حتی پس از قطع دارو ادامه داشته است. همچنین مشاهده شد که استفاده از عصاره زیره می‌تواند در افرادی که داروهای مهار کننده پمپ پروتون بی اثر بوده در کاهش علائم رفلاکس مفید باشد.

برخی دیگر از گیاهان رایج در طب سنتی که در افراد مختلف ممکن است در درمان علائم رفلاکس معده مفید باشند عبارتند از:

• بابونه

  یک فنجان چای بابونه ممکن است تأثیر آرام‌بخشی بر دستگاه گوارش داشته باشد. اگر به خاویار حساسیت دارید از گیاه بابونه استفاده نکنید.

• زنجبیل

  ریشه گیاه زنجبیل یکی دیگر از داروهای هضم‌کننده گیاهی در طب سنتی شناخته می‌شود. قرن‌هاست که از آن به عنوان داروی سنتی برای سوزش سر دل استفاده می‌شود.

• شیرین بیان

  تاثیر شیرین بیان در تسکین علائم رفلاکس معده در مطالعات متعددی بررسی شده است. گفته می‌شود شیرین بیان باعث افزایش پوشش مخاطی مری شده و به مقاومت در برابر اثرات تحریک کننده اسید معده کمک می‌کند.

بسیاری از داروهای "طبیعی" دیگر برای درمان سوزش سر دل در طول قرن‌ها در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته‌اند ، اما در حال حاضر شواهد علمی کمی برای اثبات اثربخشی آنها وجود دارد. گفته می‌شود که رازیانه، ریشه ختمی و چای پاپایا به هضم غذا کمک کرده و سوزش سر دل را متوقف می‌کنند. برخی از مردم در شرق آسیا پاپایا تازه را به عنوان تقویت کننده گوارش می‌خورند. برخی دیگر سه بار در روز به آب سیب زمینی خام قسم می‌خورند.

در مقاله مروری که در سال 2018 در مجله Current Drug Discovery Technologies چاپ شده است، لیستی شامل 25 گیاه داروی از منابع طب سنتی ایرانی استخراج شده است که در طی قرن‌ها برای تسکین علائم رفلاکس مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. در این مطالعه چنین نتیجه گرفته شده است که اگرچه مواد موثر یا مکانیسم عمل این گیاهان در زمان گذشته توسط ایرانیان باستان و حتی تاکنون شناخته نشده است، اما استفاده مداوم از آنها در قرون مختلف ممکن است نشان دهنده اثربخشی آنها باشد.

آقای دکتر جعفرقلی عضو هیأت علمی مؤسسه جامع طب سوزنی ایران و عضو انجمن علمی طب سوزنی ایران می باشند. ایشان با گذراندن دوره های متعدد و پیشرفته بین المللی در زمینه طب سوزنی، دارای گواهی درمان چاقی از فدراسیون جهانی طب سوزنی در چین، گواهی ایمپلنت آکوپانکچر از آلمان، گواهی پیشرفته اپتوس تردز از آلمان و گواهی پوست و زیبایی از فدراسیون جهانی طب سوزنی هستند که سابقه بسیار موفقی در زمینه طب سوزنی دارند.

آقای دکتر جعفرقلی عضو هیأت علمی مؤسسه جامع طب سوزنی ایران و عضو انجمن علمی طب سوزنی ایران می باشند. ایشان با گذراندن دوره های متعدد و پیشرفته بین المللی در زمینه طب سوزنی، دارای گواهی درمان چاقی از فدراسیون جهانی طب سوزنی در چین، گواهی ایمپلنت آکوپانکچر از آلمان، گواهی پیشرفته اپتوس تردز از آلمان و گواهی پوست و زیبایی از فدراسیون جهانی طب سوزنی هستند که سابقه بسیار موفقی در زمینه طب سوزنی دارند. برای دریافت مشاوره و گرفتن نوبت برای دریافت خدمات طب سوزنی و طب سنتی میتوانید با شماره ۰۹۱۲۹۲۲۶۱۷۱ تماس گرفته یا با کلینیک ایشان در ونک با شماره ۸۸۶۵۵۱۳۸ یا در زعفرانیه با شماره ۲۲۱۸۳۱۶۲ تماس بگیرید.