درمان سرفه‌های خشک با کمک طب سنتی

درمان سرفه‌های خشک با کمک طب سنتی

سرفه خشک

منظور از سرفه خشک، سرفه‌ایی است که بر خلاف سرفه تر قادر به دفع موکوز، خلط (بلغم) و مواد محرک از شش و مجاری تنفسی نیست. به همین خاطر این نوع سرفه گاها بنام سرفه غیرمولد یا عقیم هم شناخته می‌شود. سرفه خشک گاها می‌تواند برای هفته‌ها پس از سرماخوردگی یا آنفولانزا باقی بماند. این نوع سرفه همچنین ممکن است در اثر شرایطی مانند تولید و تجمع بیش از حد موکوز در انتهای حلق یا مجرای تنفسی (postnasal drip)، آسم و رفلاکس معده نیز تولید شود. همچنین قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواد سمی مانند دود سیگار هم می‌تواند باعث ایجاد سرفه خشک شود.سرفه خشک یک عارضه آزاردهنده بوده که در کودکان و بزرگسالان می‌تواند بروز کند. در حال حاضر چندین درمان‌های برگرفته از پزشکی مدرن برای این نوع سرفه وجود دارد. همچنین در طب سنتی نیز توصیه‌های مختلفی برای درمان سرفه خشک ارائه شده است.

درمان سرفه خشک در پزشکی مدرن

مواد ضد احتقان (Decongestants):این مواد که عمدتا بدون نیاز به نسخه از داروخانه قابل تهیه هستند برای رفع احتقان از بینی و سینوس مورد استفاده قرار می‌گیرند. قرار گرفتن در معرض ویروس سرماخوردگی باعث تورم بافت بینی و مانع عبور مناسب هوا می‌شود. مواد ضد احتقان از طریق انقباض رگ‌های خونی در بینی و کاهش جریان خون به کاهش تورم کمک می‌کنند. با این حال استفاده از این ترکیبات به علت اثرات جانبی زیاد در کودکان زیر 12 سال توصیه نمی‌شود.

مواد سرکوب‌کننده سرفه و خلط‌آور (expectorants):اگرچه ممکن است فورمولاسیون‌ها و برندهای دارویی بسیاری در این مورد موجود باشد، اما دو نوع رایج و بدون نیاز به نسخه داروی ضد سرفه عبارتند از شربت ضد سرفه که از طریق سرکوب مکانیسم غیرارادی پاسخ به محرک سرفه، به کاهش آن کمک می‌کند. این دارو برای سرفه‌های دردناک خصوصا هنگام شب مفید است؛ و شربت خلط‌آور که البته برای سرفه‌های تر مناسب‌تر است و کمک می‌کند تا مواد موکوزی تجمع یافته راحت‌تر خارج شده و سرفه فرد تسهیل گردد.

درمان سرفه خشک در خانه و به کمک طب سنتی

درمان‌های ارائه شده در طب سنتی یا درمان‌های خانگی مورد استفاده در درمان سرفه خشک لزوما در همه افراد تاثیر یکسانی ندارد و لذا لازم است هر فرد با آزمون و خطا بهترین گزینه مناسب با شرایط خود را بیابد. البته همچنان لازم به توجه است که بعضی از گزینه‌های توصیه شده در طب سنتی سرفه خشک برای کودکان مناسب نیست.

• عسل

عسل یکی از مواد بسیار مورد توجه در طب سنتی است. برای نوزادان بزرگ‌تر از یک سال و بزرگسالان استفاده از عسل می‌تواند در تسکین سرفه خشک مفید باشد. عسل به علت خواص آنتی‌باکتریال می‌تواند در کاهش تحریک گلو مفید باشد. در یک مطالعه کارآزمایی بالینی که در سال 2007 در مجله Arch Pediatr Adolesc Med چاپ شده، گزارش شده است که مصرف عسل در مقایسه با داروی dextromethorphan، که یک ترکیب سرکوب‌کننده سرفه است، در کاهش بی‌قراری کودکان در اثر سرفه‌های شبانه موثرتر بوده است. عسل را میتوان بصورت دمنوش با آب ولرم مصرف کرد.

• زردچوبه

زردچوبه منبع غنی از ماده‌ای است به نام کورکومین که اثرات دارویی مختلفی از قبیل ضد التهاب، ضد ویروس و ضد باکتری دارد. لذا بنظر می‌رسد در تسکین آثار التهابی طی سرفه خشک مفید باشد. اثرات دارویی کورکومین سال‌ها از طریق پژوهش‌های مختلف محققان طب سنتی مورد اثبات قرار گرفته است. کورکومین در صورتی که همراه با فلفل سیاه مصرف شود ضریب جذب خونی بیشتری دارد لذا توصیه می‌شود برای کاهش سرفه همراه با یک قاشق چای‌خوری زردچوبه حدود  یک هشتم قاشق فلفل سیاه با آب میوه مثلا آب پرتقال یا چای ولرم بصورت دمنوش مصرف گردد. لازم بذکر است که زردچوبه در علم طب‌سنتی از جایگاه ویژه‌ای برای درمان برخوردار است.

• زنجبیل

در مورد زنجبیل نیز طی بررسی‌های متعدد طب سنتی، اثرات دارویی مختلفی مانند ضد التهاب، آنتی‌باکتریال، تقویت سیستم ایمنی و تسکین درد گزارش شده است. لذا مصرف زنجبیل همراه با چای و کمی عسل بصورت دمنوش می‌تواند در تسکین سرفه خشک نیز مفید باشد.

• ریشه گل ختمی

عصاره ریشه گل ختمی بصورت شربت برای درمان سرفه خشک در طب سنتی توصیه می‌شود. بر اساس یک پژوهش مبتنی بر نظرسنجی که در سال 2018 در مجله Complement Med Res چاپ شده، گزارش شده است که استفاده از ریشه گل ختمی می‌تواند در کاهش اثرات تحریکی سرفه خشک بر گلو مفید باشد. آثار دارویی گل ختمی در طب سنتی خصوصا در درمان سرفه خشک توسط پژوهشگر ایرانی م.محبوبی در مطالعه‌ایی در سال 2018 مورد مرور قرار گرفته که در مجله Complementary Medicine Research چاپ شده است.

• نعناع تند

طب تحقیقات محققین طب سنتی، نعناع تند حاوی ترکیبی به نام منتول است که به تسکین و بی‌حسی ریشه‌های عصبی ملتهب در مجاوری تنفسی و گلو کمک می‌کند. لذا آثار درد ناشی از سرفه خشک را تسکین داده و از میزان تحریک گلو و نیاز به سرفه‌های مکرر می‌کاهد. همچنین اثرات ضدباکتری و ضد ویروسی نعناع نیز در مطالعه‌ایی در سال 2008 گزارش شده است.

• کسپایسین

در مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل شده تصادفی در سال 2015 که در مجله Randomized Controlled Trial چاپ شده ، گزارش شده است که کسپایسین موجود در فلفل چیلی می‌تواند سرفه‌های مزمن را تسکین دهد. برای این منظور می‌توان از کپسول‌های حاوی کسپایسین یا دمنوش سس فلفل Cayenne استفاده کرد.