کرونا ویروسها گروهی از ویروسهای RNAایی هستند که میتوانند باعث ایجاد عفونتهای خفیف یا شدید دستگاه گوارش در پستانداران و پرندگان شوند. سرماخوردگی یکی از این نوع عفونتهای خفیف در انسانها است. در حالی که بیماری سارس، مرس و کووید 19 (بیماری کرونا در سال 2019) از جمله موارد عفونت شدید در انسان هستند.
اغلب از افراد مبتلا به کووید 19 یا همان کرونا ویروس دچار عفونتهای خفیف تا متوسط دستگاه تنفسی شده که معمولا بدون نیاز به داروی خاصی قابل درمان میباشد. اما در افراد مسن و افرادی با بیماریهای پس زمینهایی مانند مشکلات قلبی-عروقی، دیابت، سرطان و بیماریهای مزمن در دستگاه تنفس احتمال ابتلا به نوع شدیدتر این ویروس بیشتر است.
از جمله علائم رایج کرونا ویروس عبارتند از تب، سرفه خشک و خستگی یا ضعف. علائم کمتر رایج این بیماری عبارتند از درد، گلودرد، اسهال، ورم ملتحمه، سردرد، از دست دادن حس چشایی و بویایی و ایجاد جوشهای پوستی یا تغییر رنگ انگشتان دست و پا. اما علائم جدی این بیماری که باید سریعا مورد توجه قرار گیرند عبارتند از سخت نفس کشیدن و تنگی نفس، فشار یا درد در ناحیه سینه، کاهش توان حرکتی یا حرف زدن.
بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به کرونا ویروس، افزایش آگاهی در مورد آثار و راههای انتقال آن میباشد. استفاده از ماسک، شستشوی مداوم دست، استفاده از مواد ضدعفونی کننده، رعایت فاصله اجتماعی و همچنین پرهیز از دست زدن به صورت از جمله اصلیترین راهکارهای پیشگیری از ابتلا به کرونا ویروساند.
در اکتبر 2020 داروی remdesivir توسط FDA آمریکا برای درمان بعضی بیماران بستری مبتلا به کرونا ویروس مورد تایید قرار گرفت. با اینحال دانشمندان در تلاش برای توسعه انواع درمانهای دیگر هستند. از جمله تلاش برای توسعه واکسن، داروهای ضدویروس و استفاده از آنتیبادیهای ساخته شده در بدن افراد بهبود یافته. آنتیبادیهای مونوکلونال با نام تجاری bamlanivimab و مخلوطی از asirivimab and imdevimab نیز در نوامبر 2020 از FDA آمریکا تاییدیه لازم را دریافت کردهاند. طی بررسیهای بالینی روی این آنتیبادیها مشخص شد که استفاده از آنها میتواند ریسک بستری و نیاز به مراقبتهای جدی در افراد بزرگسال و کودکان بالای 12 سال مبتلا به نوع خفیف یا متوسط را کاهش دهد.
علاوه بر این داروهای دیگری وجود دارند که در طی ماههای اخیر با هدف درمان و کاهش عوارض کرونا ویروس مورد استفاده قرار گرفتهاند از جمله dexamethasone، ibuprofen، acetaminophen، hydroxychloroquine، chloroquine و azithromycin که همچنان بر سر میزان و نحوه اثرگذاری آنها بحث و اختلاف نظر وجود دارد. همچنین مصرف ویتامین D به علت تقویت دستگاه تنفسی و کمک به پیشگیری از عفونتهای تنفسی توصیه میشود.
بر اساس پژوهشهای متعدد مشخص شده است که کرونا ویروس برای ورود به سلول هدف به گیرندههای پروتئینی خاصی بنام angiotensin-converting enzyme 2 (ACE2) نیاز دارند. لذا در مقاله اخیر که توسط تعدادی از پژوهشگران چینی و کانادایی منتشر شده، استفاده از مهارکنندههای ACE2 به عنوان راهکاری برای کنترل کرونا ویروس پیشنهاد شده است.
بر اساس بررسیهایی که در سالهای گذشته انجام شده، حدود 20 گیاه شناخته شده در طب سنتی ایرانی که نقش مهارکنندگی قوی نسبت به گیرنده ACE2 داشتهاند توسط تعدادی از محققین ایرانی طب سنتی گزارش شده است. مهمترین این گیاهان دارویی عبارتند از:
• گیلاس وحشی (Cerasus avium (L.) Moench)
• گل ختمی (Alcea digitata (Boiss).)
• روناس (Rubia tinctorum L)
• نارنج (Citrus aurantium L)
• زرشک وحشی (Berberis integerrima Bge)
• اسپند (Peganum harmala L)
• سیر (Allium sativum L)
در بین گیاهان نامبرده شده اثرات مهارکنندگی گیلاس وحشی، گل ختمی و روناس قریب 100% و سایر گیاهان حدود 70% گزارش شده است.
لذا متخصصان طب سنتی ایرانی معتقدند مصرف این گیاهان دارویی یا گیاهانی با اثرات مشابه میتواند برای کنترل و درمان ویروس کرونا مفید باشد. البته در این موارد همچنان نیاز به مطالعات آزمایشگاهی وجود دارد. علاوه بر گیاهان دارویی ذکر شده در طب سنتی ایران، گیاهان دارویی دیگری نیز وجود دارد که توسط متخصصان طب سنتی در سایر نقاط دنیا برای مقابله با ویروس کرونا پیشنهاد شده است، از جمله:
یکی از گیاهان شناخته شده در طب سنتی اروپا و آمریکای شمالی است که برای درمان عفونتهای ویروسی بکار برده میشود.
یکی از گیاهان بسیار مورد توجه در طب سنتی آسیایی بوده که به عنوان آنتیاکسیدانت، ضدالتهاب و ضدسرطان کاربرد فراوانی دارد.
این گیاه نیز حاوی ترکیباتی است که خاصیت تب بر دارند.