دمنوش

بخش مهمی از داروهای سنتی را گیاهان دارویی به خود اختصاص می‌دهند. طب سنتی با بهره‌مندی از خواص درمانی گیاهان به درمان بسیاری از بیماری‌ها می‌پردازد. دمنوش گیاهی از طریق دم کردن یا جوشاندن بخش‌های مختلف گیاهان به دست می‌آید. گیاهانی که دم کرده آن‌ها به عنوان داروی سنتی اهمیت بالایی دارد عبارتند از:

• بابونه
• نعناع
• چای سبز
• چای سیاه
• زنجبیل
• دارچین
• اکیناسه

تنتور

تنتور شکل دیگری از داروهای سنتی است. تنتور از طریق خیساندن گیاه دارویی در الکل تهیه می‌شود. ترکیبات گیاهی به شکل تنتور بهتر در بدن جذب می‌شوند و سازگاری بیولوژیکی بهتری دارند. گیاهانی که معمولا برای تنتور به کار می‌روند عبارتند از:

• ریشه اکیناسه
• بابونه
• بابونه گاوی
• بادرنجبویه
• برگ تمشک قرمز
• گزنه
• قارچ چاگا

قرص

گیاهان مورد استفاده در داروهای سنتی گاهی بسیار تلخ، بدمزه یا بدبو هستند. در این صورت می‌توان برای مصرف ساده‌تر، آن‌ها را به شکل قرص درآورد. قرص‌ها از گیاهان خشک و پودر شده تهیه می‌شوند. بهترین روش برای بهره‌مندی از خواص گیاهان تلخ، بدمزه و بدبو، مصرف آن‌ها به شکل قرص است.

عصاره

عصاره شکل دیگری از داروهای سنتی است. عصاره‌ها قوی‌تر از تنتور هستند. می‌توان عصاره را به کمک الکل یا گلیسرین تهیه کرد. عصاره گیاهان مختلفی در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• شیرین بیان
• زالزالک
• کیسه کشیش
• کاکل ذرت
• رازک
• گریندلیا
• نخل اره ای
• گیلاس وحشی
• شبدر شیرین
• آش انگور
• ارجنگ

عصاره این گیاهان در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف کاربرد دارد. برای مثال میوه‌ آش انگور آرام بخش، خواب آور و یک مسهل قوی است. همچنین می‌توان برای پاک کردن مزاج از اخلاط مضر، رفع گال، دفع کرم‌های بدن و کاهش فشار خون از آن استفاده کرد. ارجنگ نیز به عنوان ملین عمل می‌کند.

آب میوه

در طب سنتی گاهی از آب گیاهان و میوه‌ها به عنوان داروی سنتی استفاده می‌شود. می‌توان گفت بهترین روش برای جذب ویتامین و مواد معدنی موجود در گیاهان نوشیدن آب آن‌هاست. آب گیاهان باید در مدت کوتاهی مصرف شود، زیرا ویتامین موجود در آن خیلی سریع کاهش یافته و تخمیر می‌شود. آبمیوه‌هایی که سرشار از خاصیت هستند و در طب سنتی مصرف آن‌ها توصیه می‌شود عبارتند از:

• انار
• هویج
• لیموترش

ضماد

ضمادها نوعی از داروهای سنتی، مخصوص استعمال خارجی هستند. معمولا ضمادها به مقدار لازم تهیه شده و همان موقع مصرف می‌شوند. ضماد از بخش دارویی گیاهان به همراه یک ترکیب خمیری شکل تهیه می‌شود. اگر برای تهیه ضماد از گیاهان خشک استفاده شود، آن‌ها را با آب یا چربی گیاهی ترکیب می‌کنند. برخی از گیاهان که برای تهیه ضماد به کار می روند عبارتند از:

• برگ درخت چنار
• ساقه و برگ های گیاه گندمک
• گلبرگ های گل همیشه بهار
• برگ های گیاه قاصدک
• ریشه گیاه بابا آدم
• گیاه خردل

پماد

همانطور که می‌دانید پمادها ترکیباتی نیمه جامد هستند که روی پوست مالیده می‌شوند. در طب سنتی نیز چنین ترکیباتی به عنوان داروهای سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به روش تهیه و هدف از مصرف پماد، ساختار آن از خیلی چرب تا خمیری متغیر است. ساده‌ترین پماد مورد استفاده در طب سنتی از ترکیب موم عسل با روغن زیتون یا دیگر روغن‌های گیاهی تهیه می‌شود. گیاهان مختلفی وجود دارند که می‌توان از خواص دارویی آن‌ها در پماد بهره برد. برخی از آن‌ها عبارتند از:

• گل همیشه بهار
• کامفری
• آرنیکا

با ترکیب گل همیشه بهار و گیاه کامفری می‌توان پمادی فوق‌العاده برای درمان حساسیت و التهاب پوستی تهیه کرد.

اسانس روغنی

اسانس روغنی از مایعات فرّار گیاه و دیگر ترکیبات معطر آن استخراج می‌شود. اغلب ما با اسانس‌های روغنی مانند اسطوخودوس برای آرامش و اوکالیپتوس برای سرماخوردگی و سرفه آشنا هستیم. اسانس روغنی اغلب برای استعمال خارجی مناسب است. همچنین می‌توان از آن‌ها به صورت رقیق شده در آب، پماد، حمام یا دیگر روغن‌ها استفاده کرد. اسانس‌های روغنی که در طب سنتی دارای شهرت فراوانی هستند عبارتند از:

• روغن لیمو
• روغن دارچین
• روغن علف لیمو (لمون گرس)
• مریم گلی
• روغن درخت چای
• روغن اسطوخودوس
• اوکالیپتوس
• روغن رزماری
• روغن پرتقال شیرین
• روغن نعناع فلفلی

علاوه بر داروهای سنتی روش‌های مختلفی مانند فصد درمانی، زالو درمانی، حجامت، ماساژ درمانی و رژیم در طب سنتی وجود دارد. هنر درمانگر طب سنتی آن است که با توجه به مزاج، بیماری و شرایط کلی سلامت شما بهترین روش درمانی را برای شما تجویز کند.