درمان ناباروری با کمک طب سنتی

ناباروری

ناباروری یک مشکل مورد توجه در تمام دنیا است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، نرخ ناباروری از سال 1990 تاکنون روندی افزایشی داشته است. طبق تعریف، منظور از ناباروری عدم آبستن شدن پس از یک دوره یک ساله آمیزش جنسی مداوم و بدون پیشگیری در زنان کمتر از 35 سال و یا پس از یک دوره شش ماهه در زنان بالاتر از 35 سال است.

ناباروری ممکن است ناشی از اختلالات مردانه یا زنانه باشد. از جمله اصلی‌ترین اختلالات زنانه که عامل ناباروری‌اند عبارتند از مشکلات تخمک‌گذاری، اندومتریوز، چسبندگی لگن، گرفتگی و ناهنجاری لوله‌های رحمی و هیپرپرولاکتینمی. از جمله اختلالات مردانه عامل ناباروری که اتفاقا درمان آن نیز بسیار مشکل است عبارتند از نقایص ژنتیکی، نارسایی فیزیولوژیکی و غدد درونریز و مشکلات مربوط به بیضه. درمان ناباروری به علت زمینه‌ایی آن بستگی دارد. تقریبا از جدیدترین روش‌های درمان ناباروری می‌توان (fertilization (IVF in vitro را نام برد. میزان موفقیت در این روش که یک درمان بسیار پرهزینه نیز می‌باشد به عواملی مانند سن، عملکرد دستگاه تناسلی و ذخیره تخمدان بستگی دارد. عوامل مختلفی می‌توانند عملکرد دستگاه تناسلی را تحت تاثیر قرار دهند از جمله انجام فعالیت ورزشی، چاقی، استرس، مشکلات روانی، مصرف سیگار و الکل.

درمان ناباروری با طب سنتی

بر اساس مطالعات انجام شده بنظر می‌رسد مصرف غذاهای کم کالری با شاخص گلیسمی پایین، مصرف پروتئین بیشتر، چربی‌های غیراشباع خصوصا امگا-6، فیبر، کربوهیدارت‌های با شاخص گلیسمی پایین، لبنیات پرچرب، مواد غنی از آهن، غذاهای گیاهی، و کاهش مصرف چربی‌های ترانس و کاهش مصرف پروتئین‌های حیوانی می‌تواند در افزایش شانس باروری مفید باشد. به عنوان مثال مشاهده شده است که مصرف حبوبات می‌توانند تأثیر مثبتی بر سیستم تولید مثل، چرخه قاعدگی و ناباروری در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک داشته باشد. در این مورد گزارش شده است که مصرف لوبیا قبل از روش IVF در افزایش ضخامت بافت اندومتریوز و شانس لانه‌گزینی زیگوت موثر است. مصرف این حبوبات، میوه و سبزیجات برای سلامت جنین مفید و مصرف سیگار و الکل مضر هستند.

در طب سنتی با قدمتی چندهزار ساله، ادعاهایی مبنی بر درمان بعضی از انواع ناباروری‌ها وجود دارد. این ادعاها عمدتا بر مبنای تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی استوار هستند. در طب سنتی چینی معمولا از انواع گیاهان دارویی در کنار سایر روش‌های سنتی برای درمان استفاده شده است از جمله این گیاهان عبارتند از: • Semen Cuscutae • Semen Lantaginis • Herba Leonuri Japonici • Fructus Ligustri Lucid

در مطالعه سیستماتیک مروری که در سال 2011 در مجله Complement Ther Meچاپ شده است، تاثیر مثبت استفاده از بعضی گیاهان دارویی رایج در طب سنتی چینی در افزایش شانس باروری گزارش شد. در این بررسی 22 مطالعه مختلف با جامعه آماری 1851 زن مورد بررسی قرار گرفتند و مشاهده شد که استفاده از گیاهان دارویی رایج در طب سنتی چینی به مدت چهار ماه می‌تواند شانس باروری زنان را تا دو برابر افزایش دهد. همچنین در مطالعات دیگر تاثیر روش‌های طب سنتی چینی در درمان مشکلات ناباروری مردانه مورد مطالعه قرار گرفته است که در این مورد دو روش Huzhangdanshenyin وBushen Shengjing Decoction مفید گزارش شده است. همچنین طب سوزنی نیز یکی از روش‌های بسیار مورد توجه در طب سنتی چینی است که در درمان ناباروری بکار گرفته می‌شوند.

در طب سنتی ایرانی نیز، تغذیه اساس درمان هر بیماری (از جمله اختلالات ناباروری) است. از طرفی طب سنتی ایرانی نگرشی مزاجی- اخلاطی دارد؛ لذا نوع غذا و درمانی كه به افراد توصیه می‌شود، متناسب با مزاج هر فرد یا سوء مزاج او متفاوت است؛ بنابراین اگر سوءمزاج به‌خوبی تشخیص داده نشود، درمان با موفقیت همراه نیست. بنابراین برنامه غذایی باید بعد از شرح حال دقیق و متناسب با مزاج فرد و علت ناباروری باشد تا نتایج مطلوب را به همراه داشته باشد. از آنجا كه علت قریب به 35% موارد ناباروری نامشخص است، چنین به نظر می‌رسد بیشترین استفاده از طب سنتی می‌تواند در درمان ناباروری ایدیوپاتیك (ناشناخته) باشد؛ اگرچه درمان این اختلال در طب نوین عمدتاً استفاده از انواع ویتامین‌ها و آنتی‌اكسیدان‌هاست كه در واقع نوعی رویکرد تغذیه‌ای است، اما این درمان‌ها نتایج متفاوتی رابه همراه داشته است. كاربرد دیگر طب سنتی در درمان ناباروری، بهبود شرایط بیمارانی است كه داوطلب استفاده از روش‌های كمك باروری می‌شوند، امروزه با پیشرفت‌های علمی احتمال بارداری با روش‌های كمك باروری افزایش یافته است، از طرفی مطالعات نشان می‌دهند نتیجه درمان زوجینی كه در كنار این روش‌ها از تغذیه مناسبی برخوردار بودند، از موفقیت بالاتری برخوردار است. استفاده از تدابیر طب سنتی به عنوان تدابیر قبل از روش‌های كمك باروری می‌تواند مفید باشد.