چای سبز از نظر طب سنتی چه خواصی دارد؟

چای سبز چیست

چای یکی از گیاهان مورد توجه در طب سنتی بوده که امروزه نیز از پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌ها در دنیا پس از آب است. در حال حاضر بیش از 75 درصد چای مصرفی در دنیا از نوع چای سیاه بوده و سهم چای سبز کمتر از 25 درصد است. تمام انواع چای‌ها، البته به غیر از دمنوش‌های مختلف گیاهی، از برگ‌های خشک شده گیاهCamellia sinensis تولید می‌شوند و انواع چایی‌های مختلف بر اساس میزان اکسیداسیون این برگ‌ها تعیین و دسته‌بندی می‌شوند. چای سبز در حقیقت برگ‌هایی از این گیاه هستند که فرایند اکسیداسیون روی آنها صورت نگرفته باشد یا به عبارت دیگر کمترین فرآوری ممکن روی آن انجام شده باشد. در نتیجه این برگ‌ها حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدانت و پلی‌فنل‌های سودمند هستند.

خواص چای سبز در طب سنتی

چای سبز به طور معمول در طب سنتی چینی و هندی برای مقاصد درمانی مختلف بکار برده شده است از جمله کنترل خونریزی، ترمیم زخم، بهبود عملکرد قلب و ادرارآور. از کاربردهای دیگر چای سبز در طب سنتی می‌توان به تنظیم درجه حرارت بدن، قند خون، تقویت هضم و بهبود فرایندهای ذهنی اشاره کرد. با توجه به رویکرد سازمان بهداشت جهانی برای استفاده از توصیه‌های طب سنتی، اثرات درمانی مختلف چای سبز به عنوان یکی از گیاهان پر مصرف در طب سنتی، نیز در طی تحقیقات مدرن متعدد مورد بررسی قرار گرفته است.

در زیر بعضی از خواص گزارش شده چای سبز بیان شده است. البته ذکر این نکته ضروری است که در مورد تاثیر درمانی قطعی چای سبز در هر یک موارد ذکر شده همچنان نیاز به مطالعات آزمایشگاهی و کلینیکی بیشتری وجود دارد.

تاثیر چای سبز در پیشگیری از سرطان

بر اساس گزارش انیستیتو سرطان ملی آمریکا، ترکیبات پلی‌فنول موجود در چای سبز، توانسته در آزمایشگاه و در مطالعات حیوانی سرعت رشد سلول‌های سرطانی را کم کرده و همچنین از آسیب‌های سلولی ناشی از تابش نور فرابنفش B بکاهد. اما همچنان مکانیسم اثر پلی‌فنول‌ها بر سلول‌های سرطانی شناخته نشده است و بر اساس گزارش FDA آمریکا در سال 2005 هنوز مدارک کافی برای اثبات اثرات قطعی چای سبز در کاهش ریسک ابتلا به سرطان وجود ندارد.

تاثیر چای سبز بر قلب

در مقاله منتشر شده در مجله journal of the American Medical Association در سال 2006 گزارش شده است که مصرف چای سبز می‌تواند میزان مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلب-عروقی را کاهش دهد. در این مطالعه که در ژاپن انجام شده است، چهل هزار شرکت‌کننده در محدوده سن 40-79 سال به مدت 11 سال (از سال 1994) تحت بررسی و نظارت قرار گرفته بودند. نرخ مرگ و میر خصوصا به علت بیماری‌های قلبی-عروقی، در افرادی که روزانه حداقل 5 فنجان چای سبز می‌نوشیدند، به مراتب کمتر از افرادی گزارش شد که کمتر از یک فنجان چای سبز در روز می‌نوشیدند.

چای سبز و کاهش کلسترول خون

در مقاله مروری سیستماتیک که در سال 2011 در مجله Am J Clin Nutr منتشر شد، طی بررسی 14 مطالعه کارآزمایی بالینی، چنین نتیجه گرفته شد که مصرف چای سبز با کاهش میزان LDL در خون در ارتباط است.

سکته مغزی و چای سبز

بر اساس مقاله منتشر شده در مجله Journal of the American Heart Association در سال 2013 مصرف منظم چای سبز و قهوه می‌تواند ریسک ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهد. این مطالعه که در ژاپن انجام شده با دربرگرفتن بیش از هشتاد و دو هزار فرد جزو بزرگترین مطالعات از این نوع می‌باشد که بر اساس آن می‌توان چنین نتیجه گرفت که یک تغییر کوچک در سبک زندگی فرد می‌تواند تاثیری مهمی بر سلامتی فرد بگذارد.

چای سبز و دیابت نوع 2

اگرچه چای سبز در طب سنتی برای کنترل قند خون بکار برده ‌شده است، اما نتایج پژوهش‌های مدرن در مورد تاثیر چای سبز بر دیابت نوع 2 حاوی ضد و نقیض است. اگرچه در بعضی مطالعات ادعا شده است که مصرف چای سبز ریسک ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد اما در دسته دیگری از مطالعات هیچ تاثیر معنی‌داری بین مصرف چای سبز و کاهش دیابت مشاهده نشد.

چای سبز و کاهش وزن

در مورد تاثیر چای سبز برای کاهش وزن نیز تاکنون مطالعات معدودی انجام شده است. از جمله در مطالعه‌ایی در سال 2012 که در ژاپن انجام شده است 240 فرد داوطلب به مدت 12 هفته تحت بررسی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که داشتن فعالیت فیزیکی همزمان با مصرف چای سبز تاثیر چشمگیرتری در کاهش وزن و شاخص BMI دارد. با این‌حال به علت تعداد کم مطالعات در این مورد هنوز نمی‌توان با قاطعیت از جنبه کلینیکی این اثر چای سبز مطمئن بود.

تاثیر چای سبز بر آلزایمر

در سال 2011 مطالعه‌ایی توسط پژوهگران انگلیسی در مورد تاثیر عصاره چای سبز بر پروتئین دخیل در آلزایمر انجام شد. نتایج این بررسی که توسط انجمن آلزایمر آمریکا نیز مورد توجه قرار گرفت نشان داد که چای سبز می‌تواند ریسک ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. البته در این مطالعه از غلظت بسیار بالای عصاره چای سبز استفاده شده بود که بطور طبیعی در اثر نوشیدن وارد بدن نخواهد شد و همچنین مکانیسم این اثرات هنوز بطور کامل شناخته نشده است.