از فواید زعفران چه می دانید؟

زعفران، کلاله خشک شده گیاه Crocus sativus L (از خانواده Iridaceae) رنگ، طعم و بوی خاص خود را دارد. این گیاه دارویی به طور گسترده به عنوان ادویه و به عنوان عامل رنگ و طعم دهنده در تهیه غذاها و لوازم آرایشی استفاده می‌شود. بر اساس تجزیه و تحلیل شیمیایی، بیش از 150 ماده شیمیایی در کلاله زعفران وجود دارد که از میان آنها، سه ترکیب شیمیایی اصلی شامل کروسین‌ها (مونو و دی‌گلیکوزیل استرهای پلی ان دی کربوکسیلیک اسید به نام کروستین)، پیروکروسین (پیش ساز سافرانال) و سافرانال مونوترپن آلدهید) به ترتیب مسئول رنگ، طعم و بوی منحصر به فرد زعفران هستند. ‌اثرات دارویی مختلف زعفران و ترکیبات آن به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است از جمله به عنوان: ضد سرطان، ضد افسردگی، ضد پارکینسون، ضد آلزایمر، ضد تشنج، ضد ایسکمیک (مانند ایسکمی مغزی، کلیوی، عضلانی و قلبی)، ضد فشار خون، ضد ژنوتوکسیک و پادزهر (به عنوان مثال در برابر زهر مار، دیازینون، آکریل آمید یا آکرولئین)، اثرات ضد سرفه، کاهش چربی خون، آنتی اکسیدان، ضد درد و ضد التهاب.

زعفران سابقه ای طولانی در طب سنتی دارد. در طب سنتی در کشورهای مختلف از زعفران برای مصارف مختلفی از جمله مسکن و ضد التهاب (گوش درد، دندان درد، تورم، اوتیت، درد مقعدی، نقرس، درد سرطان، التهاب لثه، ناراحتی دندان درآوردن نوزادان)، تقویت سیستم قلبی عروقی (محرک قلب، رفع انسداد عروق)، تحریک سیستم عصبی مرکزی (مخدر، ضد هیستریک، محرک سیستم عصبی مرکزی، خواب آور، درمان مشکلات روانی، آرام بخش، ضد تشنج، نوراستنی)،درمان بیماری چشم (درد چشم، اشک ریزش، روز کوری، بیماری قرنیه و آب مروارید، عفونت چشم، ناخنک، ضعف بینایی)، تقویت دستگاه گوارش (معده، بی اشتهایی، درمان بواسیر، افتادگی مقعد، زردی و بزرگی کبد، ضد نفخ)، محرک دستگاه ادراری و تناسلی (سقط جنین، درمان آمنوره، بی‌اشتهایی جنسی،تحریک‌ کننده قاعدگی، توقف قاعدگی، افزایش قاعدگی، استفاده در دوران نفاس، ختم بارداری، ادرار دردناک، ادرارآور، سنگ کلیه) بیماری‌های عفونی (ضد باکتری، ضد عفونی کننده، ضد قارچ، سرخک، آبله، مخملک)، دستگاه تنفسی (آسم، برونشیت، خلط آور، سیاه سرفه، تنگی نفس، پلوریت، ضد سرفه، دیفتری، خلط آور)، درمان بیماری‌های پوستی (درمان پسوریازیس، اگزما، آکنه، زخم) و متفرقه (محرک ایمنی، معرق، رنگ‌آمیزی بافت، ضد سرطان) استفاده شده است. در طب سنتی ایران، زعفران برای بهبود رنگ چهره و از آن برای درمان اریسیپل استفاده می‌شود. در طب سنتی یونانی نیز از زعفران برای شادابی پوست صورت و رفع سلطه صفرا و درمان آکنه، بیماری‌های پوستی و زخم‌ها استفاده می‌شود. در طب سنتی چینی از این گیاه برای تقویت گردش خون، رفع رکود خون، خنک کردن خون و از بین بردن سموم حرارتی استفاده می‌شود. اگرچه بسیاری از کاربردهای سنتی زعفران در طول تاریخ فراموش شده است، اما در سال‌های اخیر زعفران موضوع مطالعات متعددی بوده است که نتایج عالی در بسیاری از زمینه‌های سلامت، به‌ویژه اختلالات خلقی نشان داده شده است. بیشتر بخش‌های تحقیقات مدرن روی زعفران با هدف مطالعه مکانیسم‌های ترکیبات آن در درمان بیماری‌های مختلف با توجه به کاربردهای سنتی و در جهت بررسی ادعاهای طب سنتی انجام می‌شود. در این مورد همچنان مطالعات جدیدی برای درک رفتار فیزیولوژیکی ترکیبات زعفران پس از مصرف خوراکی و همچنین جذب، توزیع، متابولیسم و دفع زعفران این ترکیب مورد نیاز است. علاوه بر این، مطالعه دسترسی زیستی و فراهمی زیستی ادویه برای تعیین مشخصات دارویی و سم شناسی این ترکیبات نیز ضروری است.

تأثیر بالقوه زعفران برای سلامتی به میزان مصرف و فراهمی زیستی آن بستگی دارد. اگرچه مقدار زعفران مصرفی بین مناطق مختلف و انواع Saffronرژیم غذایی متفاوت است، اما معمولاً در مقادیر کم به عنوان چاشنی استفاده می‌شود تا رنگ، طعم و عطر به غذا بدهد. ادویه حاوی غلظت بالایی از ترکیبات زیست‌فعال است که می‌تواند به اثرات مفید آن کمک کند. همانطور که در بالا ذکر شد، دانش کمی در مورد فراهمی زیستی آنها وجود دارد و ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلف شیمیایی و بیوشیمیایی قرار گیرند. ازینرو لازم است فراهمی زیستی ادویه‌ها تحت بررسی‌های اپیدمیولوژیک بیشتر و دقیق‌تر قرار گیرد تا اثرات مفید مصرف آنها تایید شود.

آقای دکتر جعفرقلی عضو هیأت علمی مؤسسه جامع طب سوزنی ایران و عضو انجمن علمی طب سوزنی ایران می باشند. ایشان با گذراندن دوره های متعدد و پیشرفته بین المللی در زمینه طب سوزنی، دارای گواهی درمان چاقی از فدراسیون جهانی طب سوزنی در چین، گواهی ایمپلنت آکوپانکچر از آلمان، گواهی پیشرفته اپتوس تردز از آلمان و گواهی پوست و زیبایی از فدراسیون جهانی طب سوزنی هستند که سابقه بسیار موفقی در زمینه طب سوزنی دارند. برای دریافت مشاوره و گرفتن نوبت برای دریافت خدمات طب سوزنی و طب سنتی میتوانید با شماره ۰۹۱۲۹۲۲۶۱۷۱ تماس گرفته یا با کلینیک ایشان در ونک با شماره ۸۸۶۵۵۱۳۸ یا در زعفرانیه با شماره ۲۲۱۸۳۱۶۲ تماس بگیرید.