برای درمان کیست تخمدان طب سنتی چه روش‌های درمانی پیشنهاد می‌کند؟

کیست تخمدان چیست

کیست تخمدان نوعی کیسه پر از مایع است که در بافت تخمدان یا روی سطح آن ایجاد می‌شود. تخمدان اندامی است به اندازه بادام که در دو طرف رحم قرار دارد و محلی است که تخمک‌ها در آن تولید و بالغ شده و در نهایت به داخل لوله‌های فالوپ رها می‌شوند. بسیاری از زنان در مرحله‌ایی از عمر خود مبتلا به کیست تخمدان می‌شوند. در بسیاری از موارد کیست تخمدان مشکلات خاصی ایجاد نمی‌کند و بی‌ضرر بوده و بدون نیاز به درمان خاصی پس از چند ماه خودبخود برطرف می‌شوند. با اینحال در مواردی، خصوصا اگر کیست تخمدان پاره شود، می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد مانند درد لگن، احساس پری یا سنگینی در شکم و ورم. سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، که طی آن کیست تخمدان به طور مکرر ایجاد می‌شود، معمولا همراه با دیابت و مقاومت نسبت به انسولین است.

درمان کیست تخمدان در پزشکی مدرن

در پزشکی مدرن درمان سندروم تخمدان پلی‌کیستیک شامل تمهیداتی برای تنظیم چرخه منظم قاعدگی و تخمک‌گذاری، کاهش هیرسوتیسم (موهای زائد روی صورت و بدن) و آکنه و همچنین کاهش ریسک عوارض قلبی-عروقی برای بیماران است. قرص‌های ضدبارداری خوراکی و متفورمین از جمله داروهایی هستند که برای این بیماران تجویز می‌شود. در افراد دارای اضافه وزن اصلاح سبک زندگی نیز توصیه می‌شود. در برخی مطالعات مشاهده شده که کاهش وزن در این زنان می‌تواند سیکل منظم تخمدان را بازگرداند و شانس بارداری را افزایش دهد.

کیست تخمدان در طب سنتی

در طب سنتی ایرانی اگرچه اشاره مستقیم به عبارت کیست تخمدان نشده اما علائم و نشانه‌های این بیماری زیر موضوعاتی مانند ناباروری زنان، التهابات رحم و آمنوره در کتاب Ehtebās-e-Tams یافت می‌شود. راهکار درمانی در طب سنتی ایرانی برای این بیماری بر رفع علت ایجاد آن تاکید دارد تا رفع علائم آن. ازاینرو اولین اقدام درمانی در طب سنتی ایرانی پیروی از یک رژیم غذایی خاص و تغییر سبک زندگی است. اقدام بعدی تجویز داروهای سنتی است که اکثرا از جنس گیاهان دارویی هستند.

برخی از گیاهان دارویی که با توجه به کتاب Ehtebās-e-Tams برای درمان کیست تخمدان می‌توانند مفید باشند عبارتند از: پیاز، سیر، پرسیاوشان، شوید، کرفس، افسنطین-پینفوپنیا، مارچوبه، کبر یا علف مار، زیره سیاه، نخود، دارچین، هندوانه ابوجهل، نارنج و گزنه را نام برد. لیست کامل این گیاهان دارویی را می‌توان با مراجعه به رفرنس دوم مشاهده کنید.

در طب سنتی چینی نیز برخی نسخه‌های دارویی شامل گیاهان دارویی و همچنین طب سوزنی در درمان کیست تخمدان و افزایش شانس بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

یکی از مهمترین فرمولاسیون گیاهان دارویی در طب سنتی چینی دارویی به نام JWXYS است که ترکیبی است از ده گیاه است. در درمان‌های کلینیکی امروزی در چین، این فرمولاسیون از گیاهان دارویی نقش مهمی در درمان اضطراب، استرس، افسردگی، علائم پیش از قاعدگی و ناباروری دارد.

دومین فرمولاسیون از گیاهان دارویی که در طب سنتی چینی برای درمان کیست تخمدان بکار برده می‌شده است GZFLW نام دارد که از آن برای تصفیه خون، افزایش گردش آن و کاهش ورم‌های شکمی استفاده می‌شود.

سومین فرمولاسیون رایج از گیاهان دارویی که در طب سنتی چینی برای درمان کیست تخمدان بکار برده می‌شده است MZRW نام دارد که نوعی قرص از دانه کنف است. این داروی گیاهی برای کاهش علائم یبوست مفید است.

همچنین از بین گیاهان دارویی که در طب سنتی چینی به تنهایی برای درمان کیست تخمدان بکار برده می‌شوند می‌توان به ریواس (Da-Huang)، اویارسلام یا سُعد کوفی (Xiang-Fu)، دم شیر (Yi-Mu-Cao or motherwort)، بهارک یا سرده (Yan-Hu-Suo) و ریشه مریم گلی (Dan-Shen) اشاره کرد.