نعناع (Mint) یک گیاه دارویی در طب سنتی است که جزوی از خانواده Lamiaceae بوده که شامل 15-20 گونه مختلف مانند peppermint و spearmint هستند. نعناع یک گیاه دارویی محبوب است که افراد زیادی از آن به صورت خشک یا تازه در بسیاری از غذاها و عرقیات استفاده میکنند. از روغن نعناع بطور گسترده برای تولید خمیردندان، آدامس، آبنیات و محصولات آرایشی-زیبایی استفاده میشود.
از گونههای مختلف نعناع در تاریخ طب سنتی به وفور برای اهداف درمانی استفاده شده است. ادعا میشود انواع مختلف گونههای نعناع حاوی طیف وسیعی از ترکیبات آنتیاکسیدانت بوده که فواید سلامتی مختلفی بهمراه دارند به ویژه برای افراد مبتلا به سندروم روده تحریکپذیر.
کنترل مشکلات گوارشی: از این گیاه دارویی در طب سنتی به وفور برای کمک به تسکین ناراحتی معده و سوء هاضمه استفاده میشود. در یک بررسی مروری در سال 2019 مشاهده شد که مطالعات کنترل شده با دارونما تاثیر استفاده از روغن نعناع تند در درمان طیف وسیعی از بیماریهای گوارشی از جمله سوء هاضمه، سندروم روده تحریکپذیر، درد معده در کودکان و احساس بیماری پس از جراحی را تائید میکند. محققان در این بررسی همچنین دریافتند که نعنا علیه میکروبهای مضر عمل میکند، آرامش عضلانی را تنظیم و به کنترل التهاب نیز کمک میکند.
کمک به تسکین آلرژی: گیاهان خانواده نعناع حاوی یک ماده آنتیاکسیدانت و ضد التهاب به نام رزمارینیک اسید هستند. در مطالعهایی در سال 2019 مشاهده شد که رزمارینیک اسید میتواند از شدت عوارض آسم بکاهد. لیستی از ترکیبات آنتیاکسیدان این خانواده از گیاهان دارویی در مقاله که در سال 2019 در مجله Frontiers in Pharmacology چاپ شده، مشخص شده است. البته مقدار این ترکیبات در محصولات دارویی تغلیظ شده است و لذا نباید انتظار داشت همین اثرات دارویی را در غذاهای حاوی نعناع نیز مشاهده کرد.
کمک به تسکین سرماخوردگی: این گیاه دارویی حاوی ترکیبی به نام منتول است که یک ماده ضداحتقان معطر بوده و ادعا میشود در رفع خلط و دفع آن مفید است. ازینرو استفاده از عصاره نعناع به عنوان یک روش بیخطر و موثر در رفع علائم سرماخوردگی در کودکان نام برده میشود. البته مشاهده شده که روغن نعناع میتواند منجر به تحریک، خارش و سوزش پوست شود لذا حین استفاده از آن باید از تماس مستقیم با بدن خودداری شود.
تقویت چاشنی تغذیه: این گیاه دارویی دارای برگی لطیف و ساقههای نرم است. بهتر است آنها را به صورت خام یا در پایان پخت غذا اضافه مصرف کرد. این به آنها کمک میکند طعم و بافت لطیف خود را حفظ کنند. هنگام خرید نعناع، به دنبال برگهای روشن و بدون لک باشید. آنها را در یک کیسه پلاستیکی قابل استفاده مجدد تا 1 هفته در یخچال نگهداری کنید. رشد نعناع نسبتاً آسان است و میتوان آن را در خانه پرورش داد که این آنرا به عنصری پایدار برای طعم دادن به وعدههای غذایی تبدیل میکند.
کمک به عملکرد سیستم عصبی: ادعا میشود مصرف این گیاه دارویی ممکن است سلامت مغز را تقویت کند. در یک مطالعه مشاهده شد که عصاره نعناع پتانسیلی برای درمان علائم آلزایمر دارد، اگرچه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. همچنین در مطالعه دیگری نشان داده شد که بوییدن نعناع میتواند حافظه را تقویت کرده و هوشیاری را افزایش دهد، اگرچه مشخص نیست که خوردن آن اثرات مشابهی دارد یا خیر.
مانند بسیاری از گیاهان دارویی دیگر نعناع نیز میتواند برای برخی افراد مشکلزا باشد. افرادی که دچار رفلاکس معده هستند بهتر است از این گیاه دارویی پرهیز کنند. مشاهده شده که نعناع میتواند باعث تشدید رفلاکس معده شود. استفاده از نعناع تند در مقدار زیاد نیز بعلت ایجاد مسمومیت توصیه نمیشود. همچنین باید از بلع و تماس مستقیم منتول با بدن خصوصا در کودکان نیز خوددرای شود.
آقای دکتر جعفرقلی عضو هیأت علمی مؤسسه جامع طب سوزنی ایران و عضو انجمن علمی طب سوزنی ایران می باشند. ایشان با گذراندن دوره های متعدد و پیشرفته بین المللی در زمینه طب سوزنی، دارای گواهی درمان چاقی از فدراسیون جهانی طب سوزنی در چین، گواهی ایمپلنت آکوپانکچر از آلمان، گواهی پیشرفته اپتوس تردز از آلمان و گواهی پوست و زیبایی از فدراسیون جهانی طب سوزنی هستند که سابقه بسیار موفقی در زمینه طب سوزنی دارند. برای دریافت مشاوره و گرفتن نوبت برای دریافت خدمات طب سوزنی و طب سنتی میتوانید با شماره ۰۹۱۲۹۲۲۶۱۷۱ تماس گرفته یا با کلینیک ایشان در ونک با شماره ۸۸۶۵۵۱۳۸ یا در زعفرانیه با شماره ۲۲۱۸۳۱۶۲ تماس بگیرید.