در رژیم لاغری خود با کمک طب سنتی چه مواردی را باید در نظر بگیریم

رژیم لاغری در طب سنتی

رژیم غذایی پرچرب و شیرین همزمان با بی‌تحرکی عامل اصلی چاقی، افزایش وزن و بسیاری از بیماری‌های مزمن شناخته می‌شود. از دیدگاه انواع طب سنتی، افزایش وزن نشانه عدم تعادل در بدن است. بر این اساس رژیم لاغری در انواع طب سنتی شامل توصیه‌های متفاوتی است. مثلا در طب سنتی چینی توصیه‌های مرتبط با رژیم لاغری عمدتا شامل رعایت رژیم غذایی خاص، استفاده از تکنیک‌های طب سوزنی و مصرف گیاهان دارویی است. توصیه‌های رژیم لاغری در طب سنتی ایرانی نیز عمدتا بر رعایت رژیم غذایی و گیاهان دارویی استوار است.

طب سنتی ایران (ITM) یک سیستم پزشکی مبتنی بر مزاج است. هدف اصلی در مدیریت سلامت و بیماری با استفاده از طب سنتی ایرانی بازگشت و نگهداری انسان به تعادلی است که در آن عملکرد سیستمی اندام‌ها در وضعیت مطلوب خود باشد. بر این اساس تمرکز اصلی بر شش آیتم ضروری بوده که در حقیقت دستورالعمل یا قانون‌هایی در ارتباط با سبک زندگی هستند و بنام "سته ضروریه" معروف می‌باشند. یکی از مهمترین آیتم‌ها از بین این شش آیتم مرتبط با تغذیه و رژیم غذایی است. در طب سنتی ایرانی قوانین مشخصی در مورد خوردن و آشامیدن برای افراد چه در حین سلامت و چه حین بیماری وجود دارد. این قوانین یا توصیه‌ها عمدتا بر اساس ارزیابی "مزاج معده و دمای طبیعی بدن" و "دما و کیفیت غذا" است. از دیدگاه طب سنتی ایرانی، این اصول تغذیه در زندگی می‌تواند به ویژه از بیماری معده و متعاقب آن بیماری‌های سیستمیک جلوگیری کند. در نتیجه این توصیه‌ها برای رژیم لاغری و حفظ تعادل بدن قابل استفاده هستند. برخی از این توصیه‌ها که از منابع مختلف طب‌سنتی ایرانی استخراج شده است در زیر بیان شده‌اند.

• نباید از غذاهای دارویی به طور مکرر در رژیم غذایی روزانه استفاده کرد. این غذاها فقط باید با هدف تغییر مزاج بدن یا تغییر طبع سایر غذاها بکار برده شوند. منظور از غذاهای دارویی آن دسته از مواد‌غذایی هستند که می‌توانند تغییرات شدیدی در مزاج بدن ایجاد کنند

• غذاها باید به میزان کافی جویده شوند و فرد باید با آرامش غذا میل کند

• انسان نباید در برابر گرسنگی مقاومت کند و هنگام سیری نباید غذا میل کند. فقط در گرسنگی واقعی غذا بخورد و قبل از سیری کامل از غذا خوردن دست بکشد. نیازهای غذایی با توجه به ماهیت بدن، سن، فصل‌ها و تغییرات ناشی از بیماری و همچنین قدرت هضم غذا متفاوت است

• غذاهایی با طبع سرد باید در تابستان و غذاهایی با طبع گرم در زمستان مصرف شوند

• استفاده همزمان از چند نوع غذای مختلف طی یک وعده غذایی به شدت ممنوع است، این امر ممکن است باعث سوء هاضمه شود

• بهترین غذا یک غذای خوش طعم است، اما میل بیش از حد یک غذای خوش طعم می‌تواند مضر باشد. یک غذای بی‌مزه می‌تواند حس گرسنگی را کم و منجر به بی‌حالی شود. غذای شیرین گرسنگی را کم کرده و دمای بدن را افزایش می‌دهد. غذای نمکی آب بدن را کم می‌کند و باعث لاغری می‌شود. غذای ترش هضم را تسریع می‌کند اما می‌تواند باعث خشکی یا صدمه اعصاب شود. یک غذای شیرین ممکن است از ضرر یک ماده غذایی ترش جلوگیری کند و برعکس. غذای شور و غذای پرادویه معایب غذای بی‌مزه را کنترل می‌کند و بالعکس. غذاهایی با طعم تلخ ملایم و ملایم با معده سازگار است

• نوشیدن آب باید بعد از هضم غذا انجام شود (حدود یک و نیم ساعت پس از میل غذا). نوشیدن فوری بعد از غذا باعث سوء هاضمه می‌شود. نوشیدن آب حین غذا بدترین اثر را دارد

• افرادی که طبع معده گرم دارند بهتر است آب زیاد بنوشند، در این افراد تمایل به خوردن غذا معمولا پایین است

• بهتر است در هنگام تب بالا از مصرف زیاد غذا خودداری شود. زیرا دمای بدن در زمان هضم افزایش می‌یابد

• در صورت سیری بعد از غذا به خصوص در طی دو ساعت اول پس از صرف غذا، ورود به حمام ممنوع است. علاوه بر این، مقاربت و سایر اعمالی که گردش انرژی بدن را به شدت تحریک می‌کنند مجاز نیستند

• تغییر ناگهانی عادت‌های غذایی ممنوع است. اگر فرد به خوردن یک وعده یا چند وعده در روز عادت کرده باشد، نباید آنرا تغییر دهد. عادات غذایی باید در صورت بیماری به تدریج اصلاح شوند

• در خوردن غذاهای جدید که قبلا به آن عادت نداشته‌اید و نمی‌شناسید باید دقت کرد

• خودداری از اجابت مزاج و یا پیشگیری از خروج گاز معده بد و مضر است

• مصرف غذاهای چرب ممکن است باعث تضعیف معده شود. به نظر می‌رسد روغن زیتون، روغن گردو و روغن پسته ضرر کمتری دارند.

نه فقط در طب سنتی بلکه در پزشکی مدرن نیز رعایت اصول تغذیه و مواد غذایی برای داشتن رژیم لاغری مناسب بسیار مورد توجه است. به عنوان مثال کم کردن مصرف غذاهای کربوهیدراتی و چرب یکی از اصول اساسی در رژیم لاغری در پزشکی مدرن است. در این مورد اما مصرف روزانه انواع میوه و سبزیجات، نان و غلات سبوس‌دار، دانه‌های روغنی مانند بادام و روغن زیتون و روغن‌های غیراشباع، پروتئین بدون چربی مانند گوشت مرغ، ماهی یا پروتئین گیاهی و کم کردن مصرف گوشت قرمز از جمله توصیه‌های رایج می‌باشد.